... een kritische kerst!
De dagen zijn kort, buiten is het koud. Met kerst sluiten we de gordijnen en maken we het binnen gezellig. Kaarsje aan, boompje er in. We laten de buitenwereld even voor wat het is en richten ons op onze kleine kring. Zeker nu. Lekker eten, spelletjes doen.
Maar tegelijkertijd is kerst ook het moment om de zaken eens goed te overdenken. Tijd voor reflectie en om jezelf wat kritische vragen te stellen.
Wat heeft 2020 mij gebracht, wat heb ik gedaan? Ben ik daar waar ik zijn wil en heb ik voldoende oog gehad voor de ander? Geef ik anderen de ruimte om anders te zijn of te denken en heb ik aandacht gehad voor hen die het minder goed hebben? Wat was in 2020 mijn bijdrage?
Jezelf dit soort vragen stellen en de moeite nemen om het antwoord er op te overdenken, is volgens mij belangrijk. Zonder oog en compassie voor anderen wordt de samenleving rauw. En een rauwe samenleving is het laatste wat je wil. We moeten het immers met elkaar zien te rooien, toch?
Ik loop 's avonds na het eten graag een rondje door de buurt. Even een frisse neus halen, wat kletsen met de oudste en 'voortuintjes kijken'. We hebben namelijk een trend gesignaleerd. Meer dan in vorige jaren - en daar is Corona ongetwijfeld ook debet aan - versieren mensen niet alleen hun huis van binnen met kerstlampjes maar de buitenkant moet er nu ook aan geloven. Van een eenvoudige streng kerstlampjes over de heg tot grote opblaasbare kerstmannen, sneeuwpoppen en arrenslede. Met muziek. |
Daar kan je wat van vinden. Ik doe dat ook. Ik heb bedacht dat het - voorzichtig geformuleerd - niet mijn smaak is. Maar als de ander het nou mooi vindt en de buren het niet storend vinden dat ze zelfs tot in hun slaapkamer het blauwe, knipperende licht van de kerstversiering van de buren hebben, wie ben ik dan om dat af te keuren? Sterker, ik hoop dat er een bewuste gedachte achter zit.
De gedachte dat de eigenaar van al die lampjes niet alleen zichzelf - in z'n eigen warme huis - lichtpuntjes in donkere tijden wenst, maar dat hij dat ook een ander toewenst en daarom die kerstvoorstelling in zijn voortuin heeft. Vanuit de overtuiging dat hij een ander daar een plezier mee doet. Ik weet niet of het daadwerkelijk ook de gedachte van de lampjes-eigenaar is - een cynicus zou er heel goed ook een andere draai aan kunnen geven - maar ik kies er voor om dit te geloven en een serieuze mogelijkheid te laten zijn. Dat de trotse voortuin-eigenaar dit doet voor een ander.
En daarmee kom ik weer terug bij kerst als moment van reflectie en het hebben van aandacht voor een ander; dat kan iemand zijn die je goed kent, het kan zijn een voorbijganger op straat of bijvoorbeeld iemand die je helemaal niet kent en ergens ver weg in een lastige situatie zit.
Volgens mij kan het namelijk beide: én met de gordijnen dicht je richten op gezelligheid met elkaar én tegelijkertijd oog hebben voor wat er zich in de wereld om ons heen afspeelt en hoe we onszelf daartoe willen verhouden.
'There's a world outside your window,' de meest rake zin uit de Christmas-evergreen van Band Aid.
Volgens mij kan het namelijk beide: én met de gordijnen dicht je richten op gezelligheid met elkaar én tegelijkertijd oog hebben voor wat er zich in de wereld om ons heen afspeelt en hoe we onszelf daartoe willen verhouden.
'There's a world outside your window,' de meest rake zin uit de Christmas-evergreen van Band Aid.
Dat was het voor nu. Genoeg voornemens en plannen voor komend jaar. Maar eerst wil ik je dus nog een heerlijke, kitscherige en tegelijkertijd ook kritische kerst toewensen.
Tot in 2021!
Tot in 2021!
Henri Matisse, Christmas Eve, 1952.
***