Kiefer in Voorlinden.

Op dit moment toont Voorlinden vijf grote werken van Anselm Kiefer uit de eigen collectie. Werken die elk zijn aangekocht pak 'm beet een jaar nadat ze zijn gemaakt. De meest recente verwerving betreft Im Herbst dreht sich die Erde etwas schneller (0,06 sec), uit 2018 (de vitrine-installatie in de middelste foto hierboven). Die aanschaf vormde de aanleiding voor het museum om alle vijf werken nu bij elkaar te laten zien.

En daarmee kom je wel aan een lastigheid. Want hoeveel kun je als kijker hebben? Elk werk neemt de volle aandacht. Vijf  in één ruimte kan dan best veel zijn terwijl één alleen de zaal ook makkelijk aan zou kunnen.

Maar aan de andere kant, if you got it, show it! Dat snappen wij ook. En als je je als kijker goed weet af te sluiten en de tijd neemt, dan gaat het best. ​Want bij elkaar geven ze wel een mooi beeld van het werk van deze kunstenaar. Althans, van het laatste decennium dan want vroeger werk ontbreekt in dit verhaal. (Maar wellicht dat gezien de relatie die dit museum met de kunstenaar heeft, we misschien mogen hopen op een verdere samenwerking?)  

Enfin, terug naar de zaak. Grote gelaagdheid, talrijke verwijzingen. Gelukkig werkt dat nergens echt belerend. Kiefer bouwt op en brengt aan maar laat het vervolgens aan ons om er een interpretatie aan te geven. Hij is daar vrij relaxed in:

'Elke beoordeling en elke interpretatie is geloofwaardig.'

Anselm Kiefer werd geboren in het jaar dat de Tweede Wereldoorlog eindigde. Een omslagpunt in de geschiedenis en die oorlog en het puin waartussen hij opgroeide zijn belangrijke componenten in zijn werk. Je kan dat als zwaar en soms ook misschien wel onheilspellend zien. Toch - en daar geeft de kunstenaar ons als kijker misschien toch juist wél een aanwijzing voor interpretatie - mag dat optimistisch bekeken worden: geschiedenis helpt ons het heden te kunnen begrijpen en verwachtingen over de toekomst te kunnen vormen.  

Dat als eerste. En als tweede aanwijzing daarmee het idee dat puin niet persé of alleen maar staat voor verval en voor iets negatiefs. Vanuit puin uit het verleden, kan iets nieuws worden opgebouwd. 

'Ik houd van puin omdat het de basis vormt voor iets nieuws.'

Dus terugkomend op de vraag hoeveel puin je kunt (ver)dragen: veel.  

Uiteindelijk meer dan je denkt. Als je er zo over nadenkt.

Ik zou maar even naar Voorlinden gaan.

***

Anselm Kiefer, te zien in Museum Voorlinden t/m 15 april 2020.